Wat is een ISAC?
Een ISAC, ofwel een Information Sharing and Analysis Center, is een samenwerkingsverband tussen organisaties binnen een specifieke sector. Het doel van een ISAC is om de digitale weerbaarheid te vergroten door informatie uit te wisselen over dreigingen, kwetsbaarheden en incidenten. Denk hierbij aan het delen van informatie over cyberaanvallen, nieuwe soorten malware of kwetsbaarheden in software.
Door samen te werken binnen een ISAC, kunnen organisaties sneller reageren op bedreigingen en van elkaar leren, waardoor ze sterker staan tegen cybercriminaliteit.
Deelnemers van ISAC's zijn vaak bedrijven, overheidsinstanties en andere belanghebbenden die gezamenlijk een veilige informatie-uitwisseling garanderen. Binnen een ISAC worden vaak good practices, incidentmeldingen en technische oplossingen gedeeld in een vertrouwelijke omgeving.
Interesse in deelname aan een ISAC?
Wil je deelnemen aan een sectorale of regionale ISAC? Niet alle ISAC's willen in de publiciteit dus neem even contact op met een relatiemanager van het Digital Trust Center om te vernemen of er een ISAC in jullie sector of regio is.
Het belang van een ISAC
Overweeg je om deel te nemen aan een ISAC? Of een ISAC op te zetten? Dat biedt je de volgende voordelen:
1. Sectorspecifieke dreigingsinformatie
Een ISAC biedt deelnemers toegang tot waardevolle informatie over cyberdreigingen die specifiek zijn voor de eigen sector. Het delen van dreigingsinformatie helpt organisaties om sneller te reageren op incidenten en proactieve maatregelen te nemen.
2. Versterkende samenwerking
Door samenwerking binnen een ISAC wordt kennis en expertise gebundeld. Dit versterkt de gehele sector, omdat organisaties leren van elkaars ervaringen en incidenten.
3. Verhoogde cyberweerbaarheid
Deelname aan een ISAC verhoogt de weerbaarheid tegen cyberaanvallen door het delen van technische indicatoren (zoals IP-adressen en malware-handtekeningen) en het ontwikkelen van gezamenlijke mitigatiestrategieën.
4. Toegang tot exclusieve netwerken
ISAC-deelnemers krijgen vaak toegang tot vertrouwelijke informatiebronnen en netwerken, zoals overheidsrapportages en technische workshops, die niet publiekelijk beschikbaar zijn.
Informatiedeling binnen de keten
Cybersecurity informatiedeling helpt bedrijven en organisaties om risico’s beter in te kunnen schatten en passende maatregelen te treffen. Het DTC heeft TNO onderzoek laten doen naar cybersecurity informatiedeling voor het niet-vitale bedrijfsleven. Lees over de gangbare methodieken, de soorten cyberinformatie en de classificatie van deelnemers.
Hoe werkt een ISAC?
Vertrouwelijke communicatie
Een essentieel onderdeel van een ISAC is het vertrouwen tussen deelnemers. Daarom wordt vaak gewerkt met een non-disclosure agreement (NDA) en een beveiligd communicatieplatform. Vertrouwen wordt verder opgebouwd door het naleven van afspraken, betrouwbaarheid en het gebruik van protocollen zoals het Traffic Light Protocol (TLP) om de reikwijdte van informatiedeling te bepalen.
Regelmatige bijeenkomsten
ISAC's organiseren periodieke bijeenkomsten om dreigingsinformatie te delen, incidenten te bespreken en strategieën te ontwikkelen. Dit kan variëren van maandelijkse bijeenkomsten tot directe ad hoc informatiedeling via vertrouwde communicatieplatformen.
Analyse en rapportage
Binnen een ISAC worden dreigingsinformatie en incidenten geanalyseerd. Deze analyses leiden tot rapportages die helpen bij het formuleren van aanbevelingen en actieplannen voor deelnemende organisaties.
Stappenplan het opzetten van een ISAC
1. Identificeer het nut van een nieuwe ISAC
Ga na of er binnen jouw sector of regio al een ISAC actief is. Informeer zo nodig bij het Digital Trust Center. Zo niet, overweeg dan om er een op te richten.
2. Bepaal de deelnemers
Betrek relevante belanghebbenden uit jouw sector, zoals andere bedrijven, brancheorganisaties en overheidsinstanties. Begin klein met vertrouwde partners en schaal geleidelijk op.
3. Stel duidelijke doelstellingen
Definieer samen de doelen van de ISAC, zoals het verbeteren van de dreigingsdetectie, het verhogen van regionale of de sectorbrede samenwerking of het ontwikkelen van een responsstrategie.
4. Leg afspraken vast
Wat voor criteria voor deelname hanteer je? Welke afspraken maak je met ISAC-deelnemers? Gebruik dit voorbeeld voor ISAC-lidmaatschapscriteria ter inspiratie.
5. Zorg voor een veilige omgeving
Ga op zoek naar een communicatiekanaal waarmee je een veilige en vertrouwelijke uitwisseling van informatie kunt garanderen. Mogelijk kan een ISAC-ruimte in de DTC Community hierin voorzien.
6. Start met regelmatige bijeenkomsten
Organiseer periodieke vergaderingen en breng deelnemers bij elkaar om informatie te delen en actiepunten vast te stellen. Bekijk ter inspiratie het Voorbeeld agenda ISAC-bijeenkomst van het NCSC.
Hulpmiddelen bij het opzetten van een ISAC
Zelf een ISAC opzetten? Gebruik deze handreiking van het NCSC.
Gebruik deze handreiking om een regionale samenwerking te starten.
Waar wil je met je ISAC naartoe groeien? Leer van de ervaringen van andere ISAC's.
Aandachtspunten voor een effectieve samenwerking
Het Digital Trust Center heeft ruime ervaring bij het helpen opzetten van ISAC's. Sleutelprincipes die we graag meegeven om een effectieve samenwerking te bereiken, zijn:
- Vertrouwen is essentieel: Investeer in relaties, wees betrouwbaar en kom afspraken na.
- Focus op gedeelde belangen: Bespreek openlijk de belangen van elke deelnemer.
- Zorg voor gelijkwaardigheid: Vermijd hiërarchische verhoudingen binnen de groep deelnemers.
- Begin klein en bouw uit: Start met een kleine groep en breid het netwerk geleidelijk uit.
- Stel duidelijke afspraken op: Definieer de toetredingscriteria, de procesafspraken en de omgang met vertrouwelijke informatie.
- Evalueer regelmatig: Bekijk of de doelen en werkwijze nog steeds relevant zijn en of alle deelnemers voldoende toevoegen.
Hulp of ruggenspraak nodig?
Wil je voor jouw sector een ISAC starten? Begin dan met een handvol organisaties die hetzelfde belang hebben bij de kennisuitwisseling. Bouw met deze organisaties de vertrouwensband op en leg de belangrijkste afspraken vast. Loop je vast of heb je wat ondersteuning nodig? Neem dan even contact op met het Digital Trust Center.
Tip voor vertrouwd platform
Voor het uitwisselen van vertrouwelijke informatie kun je de DTC Community gebruiken. Dat is een door de overheid gefaciliteerd platform voor uitwisseling van cyberinformatie waar ook besloten overlegruimtes verkrijgbaar zijn. De toegang voor zo'n afgesloten omgeving is beperkt tot uitgenodigde leden en er kan dus ook zeer vertrouwde informatie worden uitgewisseld. Ben je al lid van de DTC Community? Vraag de Communitymanager naar de mogelijkheden voor een overlegruimte in eigen beheer.